data aktualizacji: 15-01-2019, 08:30

<<< poprzednia porada    |     następna porada >>>

Jak zbadać jakość powietrza wewnętrznego

Jakość powietrza to jego wilgotność oraz temperatura. Ale czy to wystarczy? Czy mnogość związków, które unoszą się w powietrzu są dla naszego organizmu neutralne? Co to znaczy czuć się komfortowo we własnym domu? To coraz częstsze pytania wielu z nas - osób, które utraciły komfort życia z powodu piekących i zaczerwienionych oczu, rozpoznanych alergii lub symptomów wielu innych chorób, które noszą wspólną nazwę cywilizacyjnych.

Odkrywania i walka ze skutkami zanieczyszczeń powietrza to proces ciągły i trochę "na ślepo". Tak było w przypadku azbestu, który najpierw zrewolucjonizował nasze życie, a z czasem okazał się śmiercionośnym zagrożeniem. Dziś kolejne produkty trafiają do obiegu bez wiedzy o tym, jak oddziałują na nasz organizm. Brak świadomości to potężny wróg, dlatego lepiej zapobiegać niż leczyć, ale o tym później, teraz jeszcze trochę teorii.


Duże znaczenie ma stan powietrza w domu. Oddychanie jest procesem ciągłym i każdy z nas robi to bezwarunkowo. Z każdym oddechem do naszego organizmu trafia mnóstwo różnego rodzaju cząstek unoszących się w powietrzu. Są to złożone związki pochodzące z urządzeń i sprzętów, które każdy z nas ma w domu - dywany, tapety, farby do ścian, komputery, telewizory. Do tego dochodzi chemiczna chmura z produktów codziennie używanych - kosmetyki i środki czyszczące. Nie bez znaczenia są także organiczne zapachy pochodzące chociażby ze smażenia ryby, które w dodatku nasycone są drobinkami tłuszczu. Wszystkie te opary i związaki wpływają na nasze samopoczucie, funkcjonowanie oraz w dłuższej perspektywie czasu stan organizmu.

Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić

Z pomiarem jakości powietrza w domu wiąże się ważne zjawisko nazywane komfortem cieplnym oraz tym co określamy jako wysoką jakość powietrza. Pamiętajmy, że na nasze komfortowe samopoczucie wpływa wiele czynników. Nawet zapach perfum dla jednych jest przyjemny, a innych drażni. Niektórymi z nich trujemy się na własne życzenie. Najlepszy przykład to bierne palenie tytoniu. Rozwój mikroorganizmów takich jak pleśnie i grzyby w najbliższym otoczeniu również nie wróży nic dobrego - to prosta droga do alergii i astmy.


Z pomiarem temperatury nikt z nas nie ma problemu. U każdego jest termometr zarówno na zewnątrz jak i w środku budynku. To oczywiste. Nieco gorzej sprawa wygląda przy pomiarze wilgotności. Higrometr - bo tak nazywa się przyrząd, którym zmierzymy zawrtość pary wodnej w powietrzu - nie koniecznie stanowi obowiązkowe wyposażenie gospodarstw domowych. Trzeba pamiętać, że na odczuwanie temperatury w dużej mierze wpływa właśnie wilgotność. Są to wartości bardzo od siebie zależne, dlatego warto znać oba parametry we własnym domu. Najprostszy higrometr dostępny jest w cenie termometru.

Jeszcze gorzej sytuacji wygląda, kiedy chcemy zmierzyć jakość powietrza. Wiele związków unoszących się w powietrzu ma postać niewyczuwalną dla zmysłów - są bezwonne i bezbarwne, a tym samym trudne do zidentyfikowania. Pomiar każdego czynnika z osobna wraz z wytyczeniem dopuszczalnych norm jest niemal nieosiągalny. W końcu wciąż pojawiają się nowe substancje, które sami wnosimy do swoich domów. Dlatego analiza najcześciej ogranicza się do stężenia co2. Można to zmierzyć montując kanałowe przetworniki jakości powietrza VOC +CO₂ na wentylacyjnych kanałach wywiewnych. Mają one za zadnie określić stężenie poziomu dwutlenku węgla w pomieszczeniu oraz poziomu organicznych zanieczyszczeń powietrza.

Za najpopularniejszy wskaźnik jakości powietrza można uznać stężenie CO₂  w powietrzu. Za granicę komfortu uznaje się wartość 1000 ppm. Choć brak jest ustawowo określonych norm dla powietrza zewnętrznego w tym zakresie to uznaje się, że w tzw. „świeżym” powietrzu atmosferycznym jest ok. 300-450 ppm dwutlenku węgla.

Źródła zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniu są złożone

Najczęściej są to:

• organizmy żywe (np. produkty uboczne oddychania, pocenia się, grzyby, pleśnie),
• bioaerozole (np. substancje wydzielane przez rośliny (pyłki), zwierzęta lub ludzi (bakterie)
• materiały budowlane i elementy wyposażenia wnętrz (np. rozpuszczalniki, impregnaty drewna, związki emitowane przez farby malarskie, azbest),
• systemy wentylacji i klimatyzacji (np. mikroorganizmy żyjące w nieczyszczonych przewodach wentylacyjnych)
• powietrze zewnętrzne (np. zanieczyszczenia chemiczne powietrza w dużych aglomeracjach miejskich, tzw. smog)
• użytkowanie pomieszczeń (np. gotowanie, palenie tytoniu, nieprzestrzeganie zasad higieny osobistej).
• lotne związki organiczne (np. farby, środki owado- i grzybobójcze, rozpuszczalniki, kosmetyki, odświeżacze powietrza)

Wpływ jakości powietrza w pomieszczeniach na samopoczucie ludzi

Niska jakość powietrza najszybciej odbije się na naszym samopoczuciu. Składają się na to z pewnością częste bóle i zawroty głowy, które przekładają się na nadmierne zmęczenie, przygnębienie, brak energii i chęci do działania. Drugą istotną grupą objawów są podrażnienia bon śluzowych oczu, nosa i gardła, które obniżają naszą odporność prowadząc do znacznie częstszych infekcji dróg oddechowych oraz permanentnego stanu zaczerwienionych spojówek nazywanych syndromem suchego oka. Na słabej jakości powietrza cierpi także nasza skóra będąca największym organem ludzkiego ciała - jednak najbardziej narażona jest ta część, która pozostaje odkryta.

Pojęcie Syndromu Chorego Budynku

To jedno z określeń, które pojawiło się w kontekście próby zwrócenia uwagi opinii publicznej na problemy z jakością powietrza. Dotyczy to wpływu konstrukcji budynku na zdrowie człowieka, który w nim przebywa. Związane jest to z efektywnością system wentylacji oraz materiałami wykorzystanymi przy budowie i wykończeniu budynku. Już w XX wieku problem ten dotyczył 1/3 budynków na świecie i to zarówno tych nowych jak i już użytkowanych.

Badania komfortu cieplnego

Problem, związane z nim zjawiska oraz ocenę komfortu cieplnego zapoczątkował duński naukowiec prof. Ole Fanger. Efektem jego pracy są m.in. jednostki:

• PMV (od angielskiego skrótu predicted mean vote) - subiektywne odczucia użytkownika do określenia oceny środowiska wewnętrznego (za ciepło – obojętnie – za zimno).
• PPD (od angielskiego skrótu predicted percentage of dissatisfied) - przewidywany odsetek ludzi niezadowolonych z panujących warunków mikroklimatycznych.
• olf – jednostka do porównywania stopnia zanieczyszczenia powietrza. Jest to strumień zanieczyszczeń wydzielany przez 1 standardową osobę dorosłą, w wieku średnim, powierzchni skóry 1,8 m², o standardzie higienicznym 0,7 kąpieli na dzień, zmieniającą codziennie bieliznę i pracującą w biurze lub w miejscu podobnym, w pozycji siedzącej.

Badania prof. Fangera stały się podstawą w opracowaniu międzynarodowych norm, m.in. Polskiej Normy PN-85/N-08013 (Ergonomia. Środowiska termiczne umiarkowane. Określenie wskaźników PMV, PPD i wymagań dotyczących komfortu termicznego).
 

Jak walczyć z zanieczyszczeniami powietrza w domu

Jednym z wiodących sposobów na skuteczne oczyszczanie powietrza wewnętrznego są rośliny. To naturalne filtry, które są w stanie wyregulować wiele parametrów oraz pochłonąć część zanieczyszczeń. Ich dobroczynny wpływ jest tym ważniejszy, że na taki luksus może pozwolić sobie każdy, bez nakładów finansowych. Do najbardziej popularnych gatunków w tym zakresie zalicza się: skrzydłokwiat, zamiokulkas zamiolistny, paproć, zielistka, wężownica.

Na jakość powietrza w domu ogromny wpływ na system jego wymiany, czyli wentylacja. Oczywiście wietrzenie mieszkania to ważna kwestia, jedank ciągła cyrkulacja zachodząca samoistnie bez przeszkód i zachamowań to zupełnie innym komfort.

Urządzenia oczyszczające powietrza w domu

Aby osiągnąć prawidłowy poziom można wykorzystać następujące urządzenia:

• Rekuperacja
  

To rodzaj wentylacji mechanicznej, która odznacza się tym, że oprócz skutecznej wymiany powietrza zapewnia także odzysk ciepła ze strumienia wywiewanego. Rekuperaot posiada również filtry powietrza, które wyłapują zanieczyszczenia. Napływające powietrze, przez to że jest ogrzane staje się od razu komfortowe. System ten pozwala nawet zrezygnować z wietrzenia.

• Klimatyzacja
  

Ten sposób uzdatniania powietrza bazuje na doskonałych filtrach wbudowanych w urządzenie, które intensyfikuje wymianę powietrza przyczyniając się także do zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń.
 

• Jonizator
  

 Za jego pomocą wyeliminujemy z domu tzw. elektrosmog, czyli jony naładowane dodatnio produkowane przez urządzenia elektryczne. Jony dodatnie należy neutralizować, ponieważ są one nośnikiem dla bakterii, wirusów, kurzu, roztoczy, zarodników grzybów, pleśni i wszelkich alergenów. Jonizacja powietrza to proces wytwarzania anionów tlenu oraz ozonu, dzięki którym powietrze w domu przypomina to po burzy, czyli jest rześkie.
 

• Oczyszczacz powietrza

Dbają o określone parametry powietrza - zależne od wybranego modelu. Ich praca oparta jest na systemie filtracji i ukierunkowana jest na stałe monitorowania jakości powietrza.
 

• Do jakiej temperatury na zewnątrz można grzać klimatyzatorem on-off i inwerterowym
• Czy można podłączyć kilka jednostek wewnętrznych do jednego agregatu
• Czym się różni wyciąg od pochłaniacza
• W którą stronę powinien obracać się wentylator sufitowy
• Jakie znaczenie ma szczelność instalacji klimatyzacyjnej
• Przenośny wentylator - jak skuteczniej chłodzić wnętrze